Neštin je selo u Sremu, ali administrativno pripada bačkopalanačkoj opštini. Po poslednjem popisu stanovništva ovde, između desne obale Dunava i krajnjih obronaka Fruške gore, živelo je oko 800 stanovnika. Bolje upućeni kažu da se poslednjih godina broj stanovnika ovog mesta drastično smanjio te da selo danas broji jedva nešto više od pet stotina stanovnika. Mnogo starih je umrlo, mladi su se zbog posla i školovanja privremeno ili za stalno preselili u veća mesta. Meštani se uglavnom, pored ratarstva, bave voćarstvom i vinogradarstvom, a sve više površina je pod voćnjacima jabuka, krušaka, bresaka.
Neštin se prvi put se spominje 1323. godine. Inače, kažu da je ovo područje bilo naseljeno još u mlađem kamenom dobu. Naseljavali su ga Skordisci (keltsko pleme), pa Rimljani, a velikom seobom naroda u IV veku za njima dolaze i Avari. Početkom IX veka zajedno sa Slovenskim plemenima žive i Ugari, pod čijom državom će se i nalaziti ovo područje. Posle Ugara u 14. veku na kratko je ovo područje ušlo u sastav srednjovekovne srpske države za vreme sremskog kralja Dragutina Nemanjića. Posle ovog perioda ponovo se vraća u sastav Ugarske. Takođe je bio pod vlašću iločkih vlastelina.
Najezdom Turaka u XVI veku područje Neština se nalazi pod njihovom vlašću. Tek njihovim povlačenjem Srbi se naseljavaju u Neštinu. To je i vreme kada se trgovina i poljoprivredna proizvodnja užurbano razvija.
Godine 1759. Neštin dobija crkvu, čija je izgradnja počela četiri godine ranije. Ikonostas, rad Teodora Dimitrijevića Kračuna završen je 1773. godine i spada u remek dela baroknog ikonopisanja kod Srba. U hramu se i danas čuva čudotvorna ikona Presvete Bogorodice neštinske.
Pred kraj XVIII veka, tačnije 1792. godine reformama austrijske carice Marije Terezije i Neštin dobija školu, koja je u sastavu pravoslavne crkve, koja neprekidno radi sve do danas.
Godine 1848. posle majske skupštine, održane u Sremskim Karlovcima i kao reakcija na te događaje, jedan srpski vojnik pucao je na mađarsku brodsku oklopnjaču “Mesaroš” i ranio kapetana broda. U odmazdi je spaljeno 13 kuća i oštećena pravoslavna crkva u Neštinu.
Selo zatim ulazi u sastav Kraljevine SHS, da bi u Drugom svetskom ratu bilo u sastavu NDH. Sredinom oktobra 1942. ustaška četa iz Iloka uz pomoć pojedinih lojalnih meštana iz Neština vrši masovna ubistva u selu. Pravoslavni hram je tih godina pretrpeo oštećenja, a jedan odred ustaša je i živeo u crkvi koju su u više navrata oskrnavili. Neštin je podneo velike žrtve u Drugom svetskom ratu, jer je u tom periodu stradalo ukupno 144 žitelja ovog fruškogorskog mesta.
U posleratnoj istoriji mesto se brže razvija 14. jula 1954. godine dolazi struja u selo, poljoprivreda se razvija, naročito vinogradarstvo, a kasnije i sadnja i proizvodnja krušaka i bresaka. Takođe je i sport proslavio ime sela ne samo u granicama bivše države, nego po celom svetu. Tom je najviše zaslužan Orijentacioni klub “Neštin” kojeg je osnovao dr. Borislav Stevanović, čiji su takmičari bili mnogobrojni svetski prvaci, kao i prvaci bivše i sadašnje države.
Novom geografijom ovo selo ima velike komunikacijske probleme, pa da bi meštani došli do centra opštine moraju proći četiri granična prelaza, nekoliko kilometara kroz Hrvatsku i preko mosta do Bačke Palanke koja je udaljena oko deset kilometara. Autobus saobraća samo do Bačke Palanke, a prema Novom Sadu već godinama nema javnog prevoza. Takođe, đaci i koji su zaposleni u Bačkoj Palanci moraju do škole i posla da prelaze granicu uz obaveznu kontrolu i zadržavanja na granici.
Zbog problema prenošenja robe preko državne granice, kroz Hrvatsku, poljoprivrednici svoje proizvode prodaju u drugim mestima ili u dve ovdašnje zadruge. Neštin je selo koje je ranije rešio problem vodosnabdevanja, pa se u ovdašnjim kućama pije kvalitetna izvorska fruškogorska voda. Selo je dobilo gas, a pre nekoliko godina skoro sve ulice dobile su nov sloj asfalta, urađena je nova javna rasveta.
Prisutan je i problem deponije smeća. Mada „Komunalprojekt“ svake druge srede odnosi komunalni otpad i sa te strane nema primedbi, ali deponiju treba urediti. Zdravstvena ambulanta, kao i veterinar rade svakodnevno, a apoteka je otvorena jedan dan u nedelji. U selu radi odeljenje Osnovne škole „Vuk Karadžić“ iz Bačke Palanke, a deca pohađaju prva četiri razreda.
Selo ima fudbalski klub, mladi se bave folklorom u prostorima višenamenske zgrade MZ u centru sela, postoji i lovačko društvo sa oko 80 članova. Leti selo oživi, jer deca koja se školuju u gradovima dođu kući na raspust, dolaze gosti, rodbina, ali i brojni vikendaši, jer u okolini ovog sela uz obalu Dunava ima preko 100 vikendica. Poslednjih godina se organizuju posete grupa izletnika ili učesnika nekih manifestacija koji posećuju ovdašnju Srpsku kuću iz 17. veka koja je i muzej na otvorenom, ali i neke od ovdašnjih vinarija koje organizuju degustacije rakije, vina i hrane. Svakog 29. marta u selu i susednom Viziću se organizuje “Dan Sremuša”, u čast te hranljive i lekovite biljke koja obilato raste u okolini Neština.
U selu je davno podignut spomen obelisk (rad Jovana Soldatovića), a na njegovim bakarnim pločama je preko 200 imena meštana palih kao borci za slobodu u Drugom svetskom ratu, ali i žrtve ustaškog terora. U selu je i obeležje sa krstom koje je selo podiglo meštanima koji su kao srpski doborovoljci učestvovali u Prvom svetskom ratu.
Teško je reći, “ako vas put nanese”, jer se u Neštin teško može doći bez plana ili onako slučajno, ali ako prelazite granicu sa Hrvatskom, svratite do Neština. Selo “na kraj Srema” ima šta da ponudi. To pokazuju i ove fotografije Neština koje smo preuzeli sa raznih internet adresa.
izvori : www.backapalankavesti.com ; www.bpinfo.rs
Leave a Reply